افغانستان تابستانی داغ و پرفراز و نشیبی را میگذراند. ایالات متحده و متحدانش که بیست سال پیش به بهانه مبارزه با تروریسم به این کشور حمله کردند، به تدریج بساط خود را جمع و سرزمین ستمدیده افغانستان را ترک کردند.
طالبانی هم که در آن سالها بسرعت حکومتش فروپاشیده بود، به همان سرعت در حال قرارگیری بر مسند قدرت است. شهرهای کوچک و بزرگ افغانستان یکی پس از دیگری به دست طالبها افتاد تا بدبینترین کارشناسان افغانستانی نسبت به دولت را نیز شگفتزده کند.
حالا افغانستان تیتر اول خبرهای جهان و البته ایران است و از کوچک و بزرگ گرفته تا مطلع و ناآگاه دست به تحلیل اوضاع افغانستان و طالبان میزنند. متأسفانه افغانستان در عین حال که همسایه شرقی کشور ما و پذیرای صدهاهزار نفر مهاجر عزیز است، اما مانند بسیاری دیگر از مناطق اسلامی برای مردم و حتی نخبگان جامعه ما مبهم و ناشناخته است. از طرف دیگر این روزها سوالات متعددی در مورد ماهیت طالبان، گذشته آن و راهبردهای احتمالی آینده آن پرسیده میشود که فهم بسیاری از این سوالات متوقف بر شناخت دقیق از گذشته طالبان و ساختارهای درونی آن، اعتقادات کلامی و تفاوتهایش با دیگر گروههای بنیادگرا یا اسلامگرا است. از طرفی طالبان در زیست‌بوم افغانستان در حال فعالیت است که خود ماجرایی پردامنه دارد. تاریخ معاصر افغانستان مملو از تحولات سیاسی و نظامی بوده و کشور افغانستان دست‌خوش بالا و پایین بسیاری شده که فهم امروز افغانستان بدون نظر به آن ممکن نیست. از طرف دیگر افغانستان کشوری متنوع به جهت قومیت و نژاد است که عاملی بس مهم در تحلیل و فهم حوادث آن است بگونهای که شاید به جرئت بتوان گفت که عامل قومیت موثرتر از مذهب در واگراییهای حزبی و گروهی افغانستان قلمداد میشود. از سوی دیگر بازیگران منطقهای و بین‌المللی هم کنشگران مهمی در صحنه افغانستان به‌شمار میآیند که امروز این کشور بدون آنها قابل فهم نیست.
مجموعه شعوبا در ویژه‌نامه‌ای به سراغ افغانستان رفته و به مسائلی که برای تحلیل امروز افغانستان به آنها نیازمندیم پرداخته است.
برای دریافت فایل این ویژه نامه ۹۰ صفحه‌ای اینجا کلیک کنید.